Boekpresentatie

‘Keuze voor de chef’

Teun Juk

Middelstum – Op zaterdag 13 april jl. werd het boekje Keuze voor de chef. Op ontdekkingstocht door de provincie Groningen feestelijk gepresenteerd in theeschenkerij Ewsum te Middelstum. Namens de redactie van de Groninger Kerkbode overhandigde Jan L. de Jong het eerste exemplaar aan oud-hoofdredacteur (oud-chef) Reinder Tuitman. Het boekje werd speciaal voor hem geschreven i.c. aan hem opgedragen vanwege zijn grote inzet voor de Groninger Kerkbode in de afgelopen 20 jaar. 

Bestuursvoorzitter ds. Johan van den Berg (uit Appingedam) gaf aan dat met de uitgave van dit boekje de toezegging werd nagekomen bij het afscheid van de heer Tuitman op 15 april 2023. Een boekje dankzij de inzet van redactieleden en scribenten van de Groninger Kerkbode tot stand kwam. In plaats van de keuze van de chef, hebben zij nu een keuze voor de chef gemaakt. Geheel in stijl van de Kerkbode zijn er 21 bijdragen van 800 tot 1000 woorden. Jan L. de Jong deed de eindredactie. Het idee voor de omslag kwam van Jeanette Tarmelit-Schuur. Fré Sikkema uit Warffum deed de opmaak waarbij het drukwerk werd verzorgd door de huisdrukker van de Kerkbode, Dekker Creatieve Media & Druk uit Leeuwarden.

Eindredacteur Jan L. de Jong gaf een promo van het boek. Hij koppelde de hoogtepunten van de 21 bijdragen op een spannende en grappige wijze aan elkaar. Zo probeerde hij de nieuwsgierigheid van aanwezigen te prikkelen. Het boekje bevat geheel in stijl van de Kerkbode 21 zeer afwisselende bijdragen. Van poëzie, theologie tot historische bijzonderheden en fietsroutes door het Groningerland. Een daarmee is het boekje ook een menu van bezienswaardigheden geworden. 

Wanneer we kijken naar onze provincie, wat missen we dan, wat is er uniek en hoe bepaalde het kerkelijk leven ook het dagelijks leven. Op de fiets ontdek je het eerste frisse groen dat een zachte gloed over de akkers legt. Met een hoofd vol gedachten, maar met de wind mee of tegen keert de fietser huiswaarts.

In en rond onze kerken is veel te zien en te ervaren. Het verleden laat zich kennen in verhalen en interieur, zoals een robuuste avondmaalstafel met twee kaarsen erop. Of een mozaïek van glas, een dankzegging van joodse mensen, ondergedoken in een benauwend gangenstelsel in een angstige tijd van een wrede bovenwereld. Poëzie helpt soms om Gods ondoorgrondelijke wegen beter te begrijpen.

Als kerkje oud

Maar niet

Van ver aanschouwd

Begonnen 

Rooms, hervormd tot protestant

Een orgel klinkend

Als een klok

Het dorp rond klinkt die

En vertrouwd

De Jong wees erop dat de kerkdeur van toen het internet van nu is en dat als je iets wilt zien, je toch vooral moet kijken. Het boekje begint met de taal van het woord en eindig bij de bruiloft te Kana van Jannes de Vries in de Marktpleinkerk te Winschoten. Daar tussenin bijdragen over het mooie Westerkwartier, de Zuiderbegraafplaats in Groningen, een grafsteen in Wirdum, een kogelgat in de kerkdeur van Zandeweer, de Johannes de Doperkerk van (ver)Huizinge, een toren die tot in de hemel rijkt, het grafmonument van Rombout Verhulst in Midwolde, tussen oud en nieuw land en het waait er altijd. Dan over Hoogkerk, kerkmuziek in het begin van de 20^ste eeuw, van Niekerk naar Vliedorp en weer terug, de grote kerk van Wildervank, een column van Kees Steketee, het schilderij “pad” van Huib van der Stelt, de Mariakerk van Westernieland, Noar de hemel ien Holwier en de tijd die voorbijvliegt. Een mooie mix die uitnodigt tot lezen en beleven.

Reinder Tuitman stond paf. Hij keek terug op een heel mooi afscheid bijna een jaar terug. En nu weer een mooie middag met mensen waarmee hij op prettige wijze heeft samengewerkt. Hij prees de inzet van redactie en scribenten. Het gaat om de geestdrift waarmee je het met elkaar doet. Zijn vader zei altijd: “soms moet je wat natmaken”. Dat doe je bij vreugde en bij verdriet. Daar zit een gevoelswaarde achter. Aldus geschiedde en nadat de foto werd gemaakt, werd het glas geheven!

Verkrijgen boekje

Het boekje telt 86 pagina’s. Wie geïnteresseerd is en een exemplaar wil aanschaffen, kan dat doen door overmaking van € 10,-- (inclusief verzendkosten) op het bankrekeningnummer van de Stichting Groninger Kerkbode, (IBAN) NL 73 ABNA 0872 6427 71 t.n.v. Stichting Groninger Kerkbode, onder vermelding van “Keuze voor de chef” en met vermelding van naam, adres en postcode. Het boekje wordt vervolgens per post toegezonden. 

Wie zich aanmeldt als nieuwe abonnee van de Groninger Kerkbode ontvangt een exemplaar als welkom-cadeau. Wie een nieuwe abonnee aanbrengt, ontvangt een boekje als dank-exemplaar. Aanmelding als abonnee kan via e-mail: administratie@groningerkerkbode.nl, of per telefoon: (058) 233 00 11 (bereikbaar op woensdag/donderdag/vrijdag tussen 10.00 en 12.00 uur). 

Wat vertellen we onze kinderen?

Heleen Maat

Veel ouders maken het mee: hun kinderen gaan niet meer naar de kerk, en het geloof waarmee ze zijn grootgebracht zegt hun niets meer. In de classisvergadering van 16 april in Grootegast hebben we daarover met elkaar van gedachten gewisseld. 

Kinderen en jongeren groeien op in een wereld waarin geloof en kerk alle vanzelfsprekendheid hebben verloren. Veel jonge mensen hebben niet of nauwelijks een kerk van binnen gezien en hebben geen idee wat er gebeurt. Waar het vroeger vanzelfsprekend was om bij een kerk te horen, is het nu vanzelfsprekend om dat niet te doen. Nu de aanwezigheid van de kerken langzamerhand verdwijnt uit de samenleving, verdwijnt ook de kennis die je er als vanzelf van meekreeg. In de leefwereld van jonge mensen is de kerk geen factor meer. 

De vraag is hoe je de dingen van het geloof met jonge mensen kunt delen, en op welke manier je hun kunt uitleggen waarom die dingen ertoe doen. Niet iedereen vindt het gemakkelijk om te praten over het geloof. Geloof is persoonlijk; het raakt aan kwetsbare, intieme dingen. Bovendien heeft het alles te maken met gevoel en emoties, waarvoor moeilijk woorden zijn te vinden. In gesprekken met kerkenraden of op gemeenteavonden maak ik vaak mee dat mensen moeilijk onder woorden kunnen brengen wat geloof voor hen betekent. Dat zal in de kring van het gezin en de mensen met wie je samenleeft, niet meteen anders zijn. 

Nu denk ik dat gesprekken over geloven niet hoeven te beginnen bij die persoonlijke dingen die moeilijk onder woorden te brengen zijn. Veel beter is het  om met jonge mensen in gesprek te zijn (en te blijven) over henzelf en hun leefwereld. Jongeren groeien op in een snelle wereld waarin veel van hen wordt gevraagd. Er moet worden gestudeerd, er moet carrière worden gemaakt en je moet zorgen dat je succesvol wordt. Dat succes is je eigen verantwoordelijkheid; als het je niet lukt heb je niet goed genoeg je best gedaan. De hoge eisen die aan jonge (en ook oudere) mensen worden gesteld, eisen hun tol: mensen knappen af, worden ziek of somber. En het is niet alleen de wereld dichtbij, het is ook de wereld verder weg die zorgen geeft. We leven in een complex land waarin intolerantie en verdeeldheid groeien, en bevolkingsgroepen tegen elkaar worden opgezet. En dan hebben we het nog niet eens over het geweld in Oekraïne en in het Midden-Oosten, en de groeiende zorgen over het klimaat. De studenten met wie ik optrek op de universiteit verbazen zich erover: de wereld gaat kapot en niemand gaat er iets aan doen, zo lijkt het! Kun je alleen nog cynisch zijn, en apathisch aan de kant staan kijken?

Nu is somberheid over de wereld van alle tijden. Het Christendom heeft vele eeuwen met oorlog en geweld aan zich voorbij zien trekken. Mensen hebben altijd redenen gehad om somber en cynisch te zijn. Toch is in de Christelijke traditie altijd het geloof gebleven in goedheid en rechtvaardigheid. Altijd is het besef levend gehouden dat mensen bij elkaar horen, hoe verschillend ze ook zijn. Altijd weer houden we de intuïtie hoog dat mensen waardevol zijn, want geschapen, en dat menselijkheid en barmhartigheid thuishoren in de omgang met elkaar. En daarbij zien we onder ogen hoe kwetsbaar mensen zijn, en hoe breekbaar leven is. De Bijbel staat vol verhalen over mensen die worstelen met zichzelf en met de wereld; naar verhalen over succesvolle mensen die louter geluk en voorspoed meemaken, moet je lang zoeken. 

Ik ben ervan overtuigd dat de Christelijke traditie een goed verhaal heeft, ook voor jonge mensen in deze tijd. Dat is niet een verhaal vol met vaste zekerheden die geloofd dienen te worden. En ook niet een triomfantelijk verhaal over God die uiteindelijk overwint. Niet dat er iets mis is met dergelijke verhalen; het probleem is dat ze niet passen bij de manier van leven en denken van de meeste jonge mensen, en bij de wereld waarin ze leven. 

Jonge mensen leven met heel veel grote vragen over de zin van hun leven en over hun plaats en rol in deze wereld. Het zijn de vragen waarover we al eeuwenlang in de kerk nadenken. Praten met jongeren over geloof begint bij die vragen: wie ben je, en wat doet ertoe in je leven? Wil je succesvol zijn, en wat is dan succes? En wat als het niet lukt met dat succes? En wie zijn die andere mensen eigenlijk, en hoe leven we met hen samen? Hoe houden we het een beetje leuk in dit land en hoe zorgen we dat het voor de generaties na ons ook nog leuk is? 

In de kerk hebben we een schat aan verhalen die gaan over de grote vragen van het leven. Het zijn realistische verhalen over de kwetsbaarheid van het leven en van de aarde, en over de waarde van menselijkheid en rechtvaardigheid. Verhalen genoeg om te delen, om voorbij te komen aan cynisme en somberheid; verhalen over hoop, ook als je jong bent en het leven ingewikkeld is. 

Dr. Heleen Maat is regio-predikant binnen de classis Groningen-Drenthe. 

In het meest recente editie van de Groninger Kerkbode is o.a. te lezen:

• Gemeenteberichten
• Activiteiten
• Antependium Warffum
• Vergeten dichters uit de zeventiende eeuw
• Over de Heilige Lambertus
• Kerk en toren van Usquerg
• Avondmaal en gelijkenis van het banket" een vreemde combinatie?